μια ιστορια υπογραφων... ή ποιος θα πληρωσει την ορφανη κληρονομια του Χρ. Λαμπρακη

-Μετά το δάνειο της Εθνικής Τράπεζας, σειρά έχουν τα εγγυημένα δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων…
-Ένα ΝΠΙΔ που έχει στοιχίσει όσο το 1% του συνολικού δημοσίου χρέους της χώρας «καταπίνει» κάθε χρόνο εκατομμύρια ευρώ, την ίδια ώρα που περικόπτονται μισθοί και συντάξεις και τα κονδύλια του κρατικού πρύπολογισμού δεν επαρκούν για να κρατήσουν εν λειτουργία κοινωνικές υποδομές στην υγεία, την εκπαίδευση και στην πρόνοια…
-Μήπως το «Μέγαρο» να γίνει…ΣΔΙΤ;



Ποιο νήμα να συνδέει άραγε την υπογραφή ενός Αθηναίου ευπατρίδη με εκείνες ενός γιατρού από την Κρανιά της Ελασσόνας και ενός καταξιωμένου σε υψηλές θέσεις ευθύνης manager; Η απάντηση, αν και δεν είναι εύκολη από μια πρώτη ματιά, εν τούτοις είναι σαφής: Το νήμα μιας ιστορικής διαδρομής μισού και πλέον αιώνα με κύρια και σταθερή αναφορά σε ένα ακίνητο στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ένα ακίνητο που, όπως αναφέρεται σε πολυκαιρισμένα ΦΕΚ, ήταν «ο χώρος των εν Αθήναις τέως Στρατώνων Πεζικού», γνωστός άλλοτε και ως Παραπήγματα.
Τα «πάντα όλα» -όπως θα έλεγε και ο Αλέφαντος- είναι «γραμμένα» σε ένα τέτοιο πολυκαιρισμένο ΦΕΚ – ένα ΦΕΚ που χρονολογείται από τον Φεβρουάριο του 1956 και στο οποίο καταχωρείται η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου να παραχωρήσει άνευ ανταλλάγματος μια σημαντική έκταση στο χώρο των τέως Στρατώνων Πεζικού στον Σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής».
Το ΦΕΚ του 1956 δεν υπάρχουν υπογραφές αλλά η ιστορία –και τα κιτάπια της- είναι αμείλικτη ως προς την παραδοχή μιας πραγματικότητας: μιας πρώιμης εκδοχής του φαινομένου της διαπλοκής… Ο υπουργός των Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων που καλείται, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο ΦΕΚ, να μεριμνήσει για την νομοθετική κατοχύρωση της άνευ ανταλλάγματος παραχώρησης της έκτασης δεν είναι άλλος από τον Λάμπρο Ευταξία – ο Αθηναίος ευπατρίδης της αρχής ή αν προτιμάτε, της πρώτης υπογραφής!!!
Αλλά, ο Λάμπρος Ευταξίας τη στιγμή που βάζει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του είναι και ο πρόεδρος του Συλλόγου «οι Φίλοι της Μουσικής». Με άλλα λόγια, «Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει». Ο αρμόδιος υπουργός που εκπροσωπεί κατά τα άλλα το δημόσιο συμφέρον ταυτίζεται στο πρόσωπο του Λάμπρου Ευταξία με τον πρόεδρο ενός αριστοκρατικού club μουσικόφιλων Αθηναίων που υπερασπίζονται ένα ευγενή σκοπό – την ανέγερση ενός Μεγάρου Μουσικής- ο οποίος, όμως, δεν παύει να αποτελεί το όραμα μιας παρέας. Άλλωστε, οι παρέες στον τόπο μας όπως λέει και ο Σαββόπουλος φτιάχνουν ιστορία. Και δεν έχει άδικο. Ειδικά, για την κλειστή παρέα των Αθηναίων που μοιράζονται το ίδιο πάθος…
Η παρέα όμως δεν διαθέτει μόνο το κοινό πάθος αλλά διαθέτει και ένα ιδιαίτερο στοιχείο. Ο εκάστοτε πρόεδρος της συγκεντρώνει σημαντική δύναμη επιρροής των δημόσιων πραγμάτων αλλά και κατεύθυνσης προς τη μια ή την άλλη πλευρά του κάθε φορά διαθέσιμου πολιτικού προσωπικού.
Ο Λάμπρος Ευταξίας είναι πρόεδρος του Συλλόγου την εποχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή του πρεσβύτερου. Οι δύο άνδρες διατηρούν μακροχρόνιο πολιτικό δεσμό , χάρις στον οποίο ο Σύλλογος των μουσικόφιλων Αθηναίων εδραιώνει την θέση του και προωθεί το κοινό όραμα των μελών του. Μάλιστα, κάτι τέτοιο μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί από το γεγονός ότι η ρήξη των δύο ανδρών σχεδόν αμέσως μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή οδηγεί και στο μακροχρόνιο πάγωμα της υπόθεσης της ανέγερσης του Μεγάρου. Χρειάστηκε να έρθει η «Αλλαγή» και η εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου προκειμένου να καταφέρει ο αείμνηστος Χρήστος Λαμπράκης –πρόεδρος του Συλλόγου από την δεκαετία του ΄70 όταν διαδέχθηκε στο αξίωμα την Αλεξάνδρα Τριάντη- να ξεπαγώσει τις υποθέσεις του Μεγάρου…

Oι επόμενες υπογραφές…

Αλλά, ας επιστρέψουμε στην αρχή. O ευπατρίδης που βάζει την πρώτη και καθοριστική υπογραφή είναι ο Ευταξίας αλλά από εκείνη την στιγμή χρειάστηκαν αμέτρητες υπογραφές υπουργών, υφυπουργών και λογής λογης υπηρεσιακών παραγόντων για να φτιαχτεί με τα χρόνια μια τεράστια ως προς τον όγκο και την διάρθρωση της πολιτιστική υποδομή που το Ελληνικό Κράτος στο οποίο ουσιαστικά και ανήκει ως δημόσιο περιουσιακό στοιχείο να μην μπορεί ούτε καν να χρηματοδοτήσει την λειτουργία του. Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος της δημιουργίας αλλά και της ανάπτυξης του Μεγάρου Μουσικής έχει ξεπεράσει τα 3 δις ευρώ δηλαδή το 1% του δημοσίου χρέους!!!
Το θέμα μπορεί να ήρθε στην επικαιρότητα με την τελευταία κυβερνητική πρωτοβουλία νομοθετικής ρύθμισης προκειμένου να διευκολυνθεί ο Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών στη διαχείριση ενός παλαιότερου δανείου ύψους 95 εκατ. ευρώ που έλαβε από την Εθνική Τράπεζα και το οποίο καλύφθηκε με εγγύηση του Δημοσίου το καλοκαίρι του 2007. Η σχετική απόφαση δημοσιεύεται στο ΦΕ, φέρει την υπογραφή του τότε υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών κ. Πέτρου Δούκα με ημερομηνία 8 Αυγούστου 2007. Η υπογραφή του Πέτρου Δούκα –ο αναφερόμενος ως manager στην αρχή του κειμένου μας- ήταν μια από τις καθοριστικές για την συνειδητοποίηση της αρχής του τέλους για ένα «ιδιωτικό όραμα» που οι εμπνευστές τους θέλησαν να καταστήσουν στην μια ή στη άλλη εκδοχή του ως «δημόσιο αγαθό».
Για την ιστορία, στο σχέδιο νόμου για την «Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, στελέχωση των ελεγκτικών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας υπουργείου Οικονομικών» που ήρθε προς ψήφιση στη Βουλή υπάρχει και ένα άρθρο -το άρθρο 45 με τίτλο «Ρυθμίσεις θεμάτων Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους»- που κάνει όλη τη δουλειά και ουσιαστικά ενεργοποιεί την απόφαση του καλοκαιριού του 2007 (το πύρινο εκείνο καλοκαίρι, λίγο πριν από την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες με πρωτοβουλία του Κώστα Καραμανλή).
Η ακριβής διατύπωση του άρθρου 45 έχει ως εξής: «Για την εξυπηρέτηση του δανείου το οποίο έχει χορηγηθεί στον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ) με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου δυνάμει της υπ’ αριθμ. 2/48243/0025/8-8-2007 αποφάσεως του υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών (β1587), το ελληνικό Δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλει απευθείας και εμπροθέσμως στη δανείστρια Τράπεζα, το ποσό της εκάστοτε οφειλής, σύμφωνα με τους όρους της δανειακής συμβάσεως, χωρίς δικαίωμα αναγωγής ή και συμψηφισμού κατά του ΟΜΜΑ, και χωρίς εν γένει να διατηρεί αξίωση έναντι του ΟΜΜΑ για την αναζήτηση οιουδήποτε ποσού καταβάλλεται από το ελληνικό Δημόσιο εξ αυτής της αιτίας (…)».
Με άλλα λόγια, σε μια περίοδο κατά την οποία το χρέος του ελληνικού Δημοσίου ξεφεύγει από τον έλεγχο και ανεβαίνει τρέχοντας την ανηφόρα, η κυβέρνηση Παπανδρέου έρχεται να προσθέσει ακόμη ένα φορτίο στις πλάτες του Κρατικού Προϋπολογισμού και κατ’επέκταση των Ελλήνων φορολογουμένων πολιτών που αδυνατούν να κατανοήσουν το «γιατί» μιας τέτοιας ρύθμισης την στιγμή μάλιστα που οι μισθοί και οι συντάξεις θα χρειασθεί να περάσουν και πάλι από το πάγκο του χασάπη και εκατοντάδες άλλες κοινωνικές υποδομές που βρίσκονται κάτω από τη σκέπη του δημοσίου – από νοσηλευτικά ιδρύματα και εκπαιδευτικές μονάδες μέχρι ορφανοτροφεία και θεραπευτικές κοινότητες- κατεβάζουν ρολά;
Μάλιστα, η νομοθετική πρωτοβουλία ανήκει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της υπεράσπισης των επιταγών του διαρκώς ανανεούμενου σε περιεχόμενο Μνημονίου. Η πλευρά του υπουργείου Οικονομικών υποστηρίζει πώς με ανοιχτό ή κλειστό το Μέγαρο το Δημόσιο θα πρέπει να τιμήσει την υπογραφή και τις υποχρεώσεις που την συνοδεύουν.
Κανείς ενδεχομένως δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει με κάτι τέτοιο αρκεί να γνωρίζαμε εγκαίρως δύο και μόνο πράγματα: α) Ποιες και σε τι ποσά ανέρχονται αυτές οι υποχρεώσεις και β) με ποιο τρόπο θα λειτουργήσει το «Μέγαρο» εφεξής προκειμένου να μην μεγαλώνουν οι ζημιές του με δεδομένο ότι η κρατική επιχορήγηση προς αυτό θα πρέπει να υποστεί δραστική μείωση. Τέτοια απάντηση δεν υπάρχει και αυτό επιτείνει το όλο πρόβλημα, δηλαδή το πώς η σημερινή Κυβέρνηση θα διαχειριστεί με θάρρος και αποφασιστικότητα το θέμα μιας ορφανής κληρονομιάς…
Ο θάνατος του Χρήστου Λαμπράκη στο τέλος του 2009, η επιλογή της διάδοχης κατάστασης σε συνδυασμό με τις μετοχικές αλλαγές στην σύνθεση του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, η αδιαμφισβήτητη για προφανείς λόγους μείωση των εσόδων από χορηγίες και δωρεές ιδιωτών φαίνεται ότι έκαναν εκρηκτικό ένα συσσωρευμένο μείγμα δανειακών υποχρεώσεων και οικονομικών απαιτήσεων… Και το δράμα δεν τελειώνει εδώ. Πιθανότατα τώρα αρχίζει!!!
Αλλά, ας επιστρέψουμε και πάλι στις υπογραφές. Πριν από την υπογραφή του κ. Πέτρου Δούκα, στελέχους των κυβερνήσεων του Κώστα Καραμανλή υπάρχουν και άλλες αρκετές υπογραφές που μας αποκαλύπτουν ορισμένες από τις αλήθειες της ελληνικής πολιτικής κακοδαιμονίας. Από αυτές τις υπογραφές δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη καθώς θα συζητηθεί αρκετά στο άμεσο μέλλον. Είναι η υπογραφή του ορθοπεδικού ( ο γιατρός από την Κρανιά της Ελασσόνας όπως γράφουμε στην αρχή του κειμένου) Νίκου Φαρμάκη, ο οποίος με την ιδιότητα του υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών υπογράφει την απόφαση που παρέχει την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου για ένα δάνειο που έχει λάβει ο Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ) από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) συνολικού ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ. Η παροχή εγγύησης δίνεται με την συγκεκριμένη απόφαση που έχει ημερομηνία 25 Φεβρουαρίου 2004, δηλαδή λίγες μέρες πριν εκπνεύσει η προεκλογική περίοδος και στηθούν οι κάλπες που ανέδειξαν νικητή το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και τον Κώστα Καραμανλή. Είναι η περίοδος της διαδοχής και του «δακτυλιδιού» με τον Κώστα Σημίτη να απέρχεται και τον Γιώργο Παπανδρέου να εισβάλει ορμητικά στο προσκήνιο με το «Γιώργο, άλλαξε τα όλα»…
Πάντως, έστω και για την ιστορία του πράγματος, οι ρυθμίσεις που αφορούν τα του «Μεγάρου» γίνονται σχεδόν πάντα σε προεκλογικές περιόδους – η υπογραφή Φαρμάκη μπαίνει λίγο πριν τις εκλογές του 2004 για παράδειγμα και εκείνη του Πέτρου Δούκα λίγο πριν τις εκλογές του 2007.
Αν και δεν έχει ακόμη παρουσιασθεί στην ολότητα του το θέμα με τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είναι γιατί οι κυβερνήσεις των τελευταίων δέκα χρόνων είχαν ενσωματώσει τις δόσεις αποπληρωμής των δανείων του «Μεγάρου» στην ετήσια κρατική επιχορήγηση. Με άλλα λόγια, τα 10 ή και παραπάνω εκατομμύρια ευρώ που κατέληγαν στα ταμεία του «Μεγάρου» από τον κρατικό προϋπολογισμό (συνήθως σε 2 δόσεις και αφού προηγουμένως είχε ασκηθεί και ένα είδος …διακριτικής δημοσιογραφικής πίεσης) μπορούσαν να αντιμετωπίσουν και τις δανειακές υποχρεώσεις. Μέχρι εδώ καλά… Το πρόβλημα αρχίζει από την στιγμή που η επιχορήγηση μειώνεται στο ελάχιστο δυνατόν και η μείωση αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί λόγω της απουσίας του Χρήστου Λαμπράκη!!! Το τι θα γίνει μόνο ο κ. Πλούταρχος Σακελλάρης, πρώην επικεφαλής του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) και νύν, εκπρόσωπος της χώρας μας στην Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα μπορούσε να μας διαφωτίσει σχετικά…
Και αυτό δεν είναι παραδοξολόγημα αλλά η σκληρή πραγματικότητα. Το «Μέγαρο» δεν βγαίνει οικονομικά όχι μόνο για να αποπληρώνει τις παλαιότερες δανειακές και άλλες υποχρεώσεις του αλλά και για να συντηρεί το επίπεδο της σημερινής λειτουργίας των δραστηριοτήτων του . Το 2010 η ετήσια κρατική επιχορήγηση για τη λειτουργία του Μεγάρου μειώθηκε κατά 25%, από 12 σε 8 εκατ. ευρώ (και σύμφωνα με πληροφορίες το 2011 θα περιοριστεί σε 5-6 εκατ. ευρώ). Παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις των εκπροσώπων της σημερινής διοίκησης του κ. Ιωάννη Μάνου περί αναπλήρωσης των ποσών της κρατικής επιχορήγησης αλλά και της προσέλκυσης νέων εσόδων από χορηγίες κλπ , το πράγμα δεν φαίνεται να προχωρά με αποτέλεσμα οι ζημιές να είναι το μοναδικό τεκμήριο για το μέλλον. Ετσι, που ένας παλιός κοινοβουλευτικός και σημερινός κυβερνητικός αξιωματούχος να λέει με νόημα : «Μην πρέπει να στείλουμε το Μέγαρο στον Μιχάλη να το κάνει ΣΔΙΤ».
Η σκέψη του κυβερνητικού παράγοντα δεν είναι καθόλου για πέταμα. Μιας και η κυβέρνηση , αν θέλει να διατηρήσει ανοικτό το δημιούργημα του Χρήστου Λαμπράκη θα πρέπει να προχωρήσει όπως κάνει σήμερα σε πολλές και δύσκολες περιπτώσεις ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Μιχ. Χρυσοχοϊδης σε ένα έργο Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Φορέα. Με άλλα λόγια, να καλέσει τους «έχοντες και κατέχοντες» να συμπράξουν με το Κράτος με απόλυτη διαφάνεια και δίχως περιττές διαμεσολαβήσεις προκειμένου να κρατηθεί ζωντανό το «Μέγαρο». Αν πρέπει και αν μπορεί…

Οι διάδοχοι του Χρ. Λαμπράκη

Από το Δεκέμβριο του 2010 η σύνθεση του δεκαμελούς διοικητικού συμβουλίου του ΟΜΜΑ είναι η ακόλουθη: Ιωάννης Μάνος (νομικός), Ιωάννης Κόκκος (σκηνογράφος), Παυλίνα Λάμψα (διεθνολόγος), Αλκίνοος Ιωαννίδης (μουσικός), Νίκος Δημουλίτσας (τραπεζικός υπάλληλος), Γεώργιος Αϊδίνης (δικηγόρος), Βίκτορ Αμπακούμκιν (πολιτικός μηχανικός), Παναγιώτης Δημαράς (δικηγόρος), Ιωάννης Μαρίνος (οικονομολόγος, δημοσιογράφος), Λένα Σαββίδη (δημοσιογράφος). Τα πρώτα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος κ. Μάνος –αν και είναι ταυτισμένος με τον ΔΟΛ στο διοικητικό συμ,βούλιο του οποίου συμμετέχει τα τελευταία χρόνια- ορίστηκαν από τον υπουργό Πολιτισμού κ. Γερουλάνο και τα άλλα πέντε μέλη, πρώην στενοί συνεργάτες και συγγενείς του Χρήστου Λαμπράκη, ορίστηκαν από τον σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής».
[μια εκδοχη αυτού του κειμένου δημοσιεύθηκε την Κυριακή 13 Μαρτίου 2011 στην εφημεριδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ - η δημοσιευση ειναι διαθεσιμη στο pdf της κυριακατικης εντυπης εκδοσης στο www.protothema.gr]