Το (τελευταιο;) στορι της "Ελευθεροτυπιας"

Με την ίδια άνεση που άναψε τσιγάρο –δίχως προηγουμένως να ζητήσει άδεια ως προσκαλεσμένη στο σχεδόν αποστειρωμένο περιβάλλον ενός διευθύνοντα συμβούλου μιας από τις μεγάλες εμπορικές τράπεζες της χώρας- απάντησε και στο καθοριστικό ερώτημα που ξεκλείδωνε το πακέτο της χρηματοδότησης: «Τίποτα», είπε η εκδότρια και ο τραπεζίτης που έκανε το λάθος να ρωτήσει για το είδος της εγγύησης από την πλευρά της εταιρείας που θα μπορούσε να συνοδεύσει την χρηματοδότηση έμεινε άναυδος. Μάλιστα, προτού καν συνέλθει ήρθε και μια δεύτερη απάντηση που μπορεί και έχει μια ιστορική τεκμηρίωση αλλά σε καμία περίπτωση για τα δεδομένα της τραπεζικής αγοράς και των κανόνων της δεν μπορούσε να εξασφαλίσει το απαραίτητο κλειδί για την χρηματοδότηση της μελλοντικής πορείας της εταιρείας. Μιας εταιρείας που έχει μαζέψει δάνεια της τάξης των 40 και πλέον εκατομμυρίων ευρώ ( 25 εκατ. ευρώ στην Τράπεζα Πειραιώς και άλλα 16 εκατ. ευρώ στην Alpha Bank) και η αξιοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων – το κτίριο του Νέου Κόσμου που στεγάζει τα γραφεία της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» και οι εγκαταστάσεις της εκτυπωτικής μονάδας στο Κορωπί- στην καλύτερη των περιπτώσεων και σε μια διαφορετική συγκυρία για την κτηματαγορά θα μπορούσε να εξασφαλίσει το μηδενισμό του δανεισμού και των βασάνων του. «Νομίζω πως είναι αρκετό ότι η εφημερίδα μας ανέτρεψε τα δεδομένα της αγοράς», είπε ή κάτι σαν και αυτό. Έτσι κι αλλιώς, η απάντηση της χάθηκε μέσα στους καπνούς του τσιγάρου της ή των τσιγάρων της…Η αναφορά της προέδρου του Δ.Σ και διευθύνοντος συμβούλου της εισηγμένης Χ.Κ. Τεγόπουλος κας Μάνιας (Μαριάνθης) Τεγοπούλου στην μεγάλη κίνηση του ΄75 - έναν χρόνο μετά την Μεταπολίτευση- δεν φαίνεται πως είχε πέραση. Το ζητούμενο δεν ήταν η επικαιροποίηση της δικαίωσης της κίνησης του αείμνηστου Χρήστου (Κίτσου) Τεγόπουλου αλλά η εξασφάλιση της συνέχειας της χρηματοδότησης στο κλυδωνιζόμενο συγκρότημα της Μίνωος. Αλλά, ακόμη και σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες η κα Τεγοπούλου παρέμεινε αυθεντική – ήταν η Μάνια που ήξεραν και γνώρισαν οι φίλοι και οι συνεργάτες της – η Μάνια των Εξαρχείων (παλαιότερα) αλλά και των καλοκαιριών στα Κουφονήσια και την Φολέγανδρο, η Μάνια που δεν γνώριζε περιορισμούς και δεν έκανε σκόντο στην έτσι και αλλιώς βιωμένη αντισυμβατικότητα της. Και εδώ μπορεί κανείς να διαγνώσει το πρόβλημα, το πρόβλημα της συνάντησης της δική της κουλτούρας με την κουλτούρα των τραπεζιτών. Δύο κουλτούρες- δυο διαφορετικοί πολιτισμοί και εν τέλει , δυο διαφορετικές στάσεις και επιλογές ζωής. Από την πλευρά της, η κα Τεγοπούλου- η Μάνια σε κάθε περίπτωση- δεν υποκρινόταν διόλου όταν υποστήριζε πως δεν έχει τίποτα περισσότερο από το όνομα και την ιστορία της εφημερίδας της για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Το ίδιο συνέβαινε και όταν η ίδια έλεγε πως εκείνη είναι όλο το μάνατζμεντ της εταιρείας όταν την προέτρεπαν να στείλει τον επικεφαλής της οικονομικής διεύθυνσης της εταιρείας για να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις ή όταν σφύριζε αδιάφορα στις εκκλήσεις των τραπεζιτών για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Οι τελευταίοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν –είναι πέραν από τον υπαρκτό τους κόσμο- την άνεση της να αγοράζει, εν μέσω του κυκλώνα που έχει «χτυπήσει» τα media, το εξοχικό σπίτι του καταδικασμένου για την υπόθεση της «17Ν» Γιωτόπουλου στους Λειψούς (μια αγορά της εκδότριας που έφερε στην δημοσιότητα η εφημερίδα «Το Καρφί») ή να συνεχίζει να καλύπτει οικονομικά τις δραστηριότητες του σημερινού συντρόφου της. Αν και τα ποσά δεν είναι μεγάλα ιδιαίτερα στην περίπτωση της εξαγοράς του διώροφου του Γιωτόπουλου στους Λειψούς -το κόστος ήταν γύρω στα 170 χιλιάδες ευρώ- εκείνο που μετρά είναι οι συμπεριφορές… Το γιατί και το πώς είναι μια άλλη υπόθεση. Εν πολλοίς αιδευκρίνιστη που όμως κινείται στην νομιμότητα της ιδιωτικής, προσωπικής σφαίρας. Με την λογική των τραπεζιτών είναι αδιανόητη οποιαδήποτε συμμετοχή – με τον ένα ή άλλο τρόπο- της εισηγμένης Χ.Κ.Τεγόπουλος στην εταιρεία Planatech A.E. Nαυπηγικού Σχεδιασμού, την εταιρεία του σημερινού συντρόφου της στην ζωή, με τον οποίο έχει αποκτήσει μια όμορφη κορούλα. Για την ιστορία η εισηγμένη εκδοτική εταιρεία έχει δώσει εγγυήσεις στις τράπεζες συνολικού ύψους 3 εκατ. ευρώ υπέρ της Planatech για τις οποίες δεν έχει λάβει καμιά εξασφάλιση. Και εδώ αρχίζουν τα μικρά αλλά ουσιώδη ζητήματα στα ψιλά γράμματα της Εταιρικής Διακυβέρνησης. Κακά τα ψέματα, η κα Τεγοπούλου –η αυθεντικά αντισυμβατική Μάνια- είναι η επικεφαλής και μια εκ των βασικών μετόχων μιας εισηγμένης (public) εταιρείας όπου οι υποχρεώσεις τις περισσότερες φορές είναι υπέρτερες των δικαιωμάτων. Τα (δεδομένα) σύν και πλήν της μετοχικής Δημοκρατίας. Το ΄75 ο πατέρας της, ο Χρήστος Τεγόπουλος –ο Κίτσος- έγινε μέσα σε μια νύκτα χάρις στο αδιαμφισβήτητο θάρρος και την μοναδικά αυθεντική λεβεντιά του άρχοντας του Τύπου- ο μόνος αυτοδημιούργητος, πέραν από τα κυρίαρχα παραδοσιακά τζάκια. Χάρις στα προσόντα του ιδρυτή της αλλά και το κλίμα των πρώτων χρόνων της Μεταπολίτευσης η «Ελευθεροτυπία» απέκτησε γρήγορα χαρακτηριστικά εμβληματικής παρουσίας στην αγορά των media. Μια αγορά όπου η δυνατότητα συμμετοχής στο power game ήταν το υπέρτατο αγαθό που άνοιγε όλες τις πόρτες ακόμη και τα ταμεία των τραπεζών – οι περισσότερες από αυτές υπό τον έλεγχο του κράτους και του εκάστοτε επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Τότε, υπήρχαν ακόμη οι υπουργοί και τα τηλέφωνα τους. Τώρα, η κληρονόμος είχε να αντιμετωπίσει ως συνομιλητής και συναλλασσόμενος τραπεζίτες με διαφορετικές αντιλήψεις περί πολιτικού κόστους … Δυστυχώς, για την κληρονόμο του ιδρυτή της «Ελευθεροτυπίας» η επίκληση των ηρωικών στιγμών του παρελθόντος δεν είχε πέρα από διάθεση κατανόησης κανένα μα κανένα πρακτικό αντίκρισμα στην Ελλάδα του Μνημονίου… Έτσι, πολύ γρήγορα η κα Μάνια Τεγοπούλου βρέθηκε να αγωνίζεται μόνη –αν και οπλισμένη με δύναμη ψυχής και με πολύ αξιοπρέπεια- για να περισώσει στις δύσκολες συνθήκες της οικονομικής ασφυξίας των media ό,τι θα μπορούσε να περισωθεί από την οικογενειακή επιχειρηματική κληρονομιά. Μόνη απέναντι σε τραπεζίτες που με κάθε σεβασμό απέναντι σε μια ζώσα ιστορία απαιτούσαν να δουν, να καταγράψουν και να αξιολογήσουν δεδομένα. Η κα Μάνια Τεγοπούλου πολλές φορές σε κρίσιμες στιγμές του περασμένου καλοκαιριού δεν δίστασε να ομολογήσει πως είναι και η …οικονομική διευθύντρια της εταιρείας – ένα επικίνδυνο φλερτάρισμα με τα one man show εγχειρήματα. Είναι αλήθεια πως η κα Μάνια Τεγοπούλου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Χ.Κ. Τεγόπουλος, είναι και παραμένει το μοναδικό εκτελεστικό μέλος του πενταμελούς Δ.Σ – ακόμη και η αδελφή της Ελένη που μετέχει με την ιδιότητα της αντιπροέδρου είναι μη εκτελεστικό μέλος. Το γεγονός αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κα Τεγοπούλου είναι –προφανώς με επιλογή, έστω και αναγκαστική- η μόνη που έχει ευθύνες για την ενεργή συμμετοχή της στο μάνατζμεντ και δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυρισθεί κανείς πως η ίδια συγκέντρωσε και συνεχίζει να συγκεντρώνει στο πρόσωπο της τα πάντα – ευθύνες και υποχρεώσεις για το καλό και το κακό… Και αυτό σε μια περίοδο που η εμβληματική εφημερίδα της Μεταπολίτευσης και γενικότερα, η ιδιοκτήτρια εκδοτική επιχείρηση βρέθηκε κυριολεκτικά ευάλωτη στο μάτι του κυκλώνα που «χτύπησε» τα media. Η κυκλοφορία της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»(συμπεριλαμβανομένης και της Σαββατιάτικης έκδοσης) μέσα σε ένα χρόνο – πρώτο εξάμηνο 2011 σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2010- είναι κατά μέσο όρο χαμηλότερη κατά 28,93%, και της κυριακάτικης έκδοσης κατά 26,51%. Επιπλέον, τα έσοδα από τις πωλήσεις το πρώτο εξάμηνο του 2011 διαμορφώθηκαν στο ύψος των 13,8 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 39,77% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ τα διαφημιστικά έσοδα της «Ελευθεροτυπίας», της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» και των ενθέτων τους το πρώτο εξάμηνο του 2011 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 μειώθηκαν κατά 45,49% περίπου. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από διαφημιστικές καταχωρήσεις στο πρώτο εξάμηνο του 2011 ανήλθαν σε 4,17 έναντι 7,65 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Με βάση αυτές τις επιδόσεις ο κύκλος εργασιών του Ομίλου και της Εταιρείας το πρώτο εξάμηνο του 2011 ανήλθε σε 23 εκατ. ευρώ περίπου παρουσιάζοντας μείωση κατά 31% περίπου σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και το τελικό αποτέλεσμα – μετά από φόρους- ήταν για τα καλά ζημιογόνο. Πιο συγκεκριμένα, οι ζημιές του ομίλου και της εταιρείας το πρώτο εξάμηνο του 2011 έφτασαν τα 14,6 και 15,4 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 9,9 και 9,7 εκατ. ευρώ αντίστοιχα το ίδιο χρονικό διάστημα για το 2010. Τα αποτελέσματα ανακοινώνονται στα τέλη του περασμένου Αυγούστου όταν το κλίμα ακόμη δεν έχει βαρύνει για τα καλά από τον ερχομό των ελεγκτών της Blackrock στις τράπεζες αλλά και τα αδιέξοδα της γενικότερης οικονομικής πολιτικής. Τότε ξαναήρθε στην επιφάνεια με πολύ δραματικό τρόπο η επικαιροποίηση του σχεδίου για την εξυγίανση των οικονομικών και την αναδιάρθρωση των δομών και της λειτουργίας της εταιρείας- ένα σχέδιο που απαιτούσε κοντά στα 22 εκατομμύρια ευρώ για να εφαρμοσθεί σωστά και να αποδώσει τα προσδοκώμενα από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Το πακέτο της χρηματοδότησης –τουλάχιστον σύμφωνα με το αίτημα που κατατέθηκε στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού στην διοίκηση της Alpha Bank- προέβλεπε ότι τα 8 εκατομμύρια ευρώ θα ήταν διαθέσιμα για τις ανάγκες του 2011, ενώ άλλα 8 εκατομμύρια ευρώ θα έπρεπε να ήταν διαθέσιμα για τον επόμενο χρόνο, το 2012. Τα 16 αυτά εκατομμύρια θα ήταν η συνεισφορά της Alpha Bank,ενώ το υπόλοιπο κομμάτι του πακέτου χρηματοδότησης περνούσε –έτσι τουλάχιστον φαινόταν πως έχει συμφωνηθεί ανάμεσα στα δύο μέρη- στην αποκλειστική ευθύνη των μετόχων της Χ.Κ. Τεγόπουλος και κυρίως στις πλάτες των βασικών της μετόχων δηλαδή στις θυγατέρες του ιδρυτή της «Ελευροτυπίας» αείμνηστου Κίτσου Τεγόπουλου. Η κ. Μάνια (Μαριάνθη) Τεγοπούλου και η κ. Ελένη Τεγοπούλου (η Λένα Μακρή της αθηναϊκής θεατρικής σκηνής) κατέχουν πάνω από το 76 % της εισηγμένης εταιρείας θα έπρεπε να προχωρήσουν άμεσα σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και να βάλουν την μερίδα του λέοντος, στηρίζοντας την οικογενειακή επιχειρηματική-εκδοτική παράδοση και επένδυση. Ο τρίτος τη τάξει μέτοχος, η ΝΕΠ Εκδόσεις Α.Ε (με το 12,5 % των μετοχών) –κληρονομιά από το πέρασμα του κ. Λαυρέντη Λαυρεντιάδη από τα media- μάλλον δεν είναι σε θέση να παίξει το ρόλο του «λευκού ιππότη» ακόμη κι αν το ήθελε… Μέχρι την πρόσφατη ανακοίνωση της ίδιας της εταιρείας και της διοίκησης της –το πρωτοσέλιδο της «Ελευθεροτυπίας»- όπου οι αναγνώστες της και ευρύτερα, η κοινή γνώμη μάθαινε τα περί της άρνησης της Αlpha Bank να προχωρήσει σε εκταμίευση 8 εκατομμυρίων ευρώ δεν υπήρξε καμιά εξέλιξη στο κρίσιμο ζήτημα της κεφαλαιακής ενίσχυσης της εισηγμένης εταιρείας μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, ούτε πολύ περισσότερο προχώρησε έστω και κατ΄ελάχιστο η υλοποίηση του σχεδίου εξυγίανσης. Και εδώ βρίσκεται, σύμφωνα με συνδυασμένες και αξιολογημένες πληροφορίες, το κουμπί της υπόθεσης. Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις αρχές του περασμένου Απριλίου η μετοχική βάση της Χ.Κ. Τεγόπουλος, η επενδυτική κοινότητα, η τραπεζική αγορά αλλά και η ευρύτερη κοινή γνώμη είχε την ευκαιρία να πληροφορηθεί πως η διοίκηση της εισηγμένης εκδοτικής επιχείρησης θεωρούσε πως το δίκιο ήταν όλο με το μέρος της σε σχέση με μια μίνι αντιπαράθεση με το μάνατζμεντ της Τράπεζας Πειραιώς. Πιο συγκεκριμένα, ένα μικρό απόσπασμα από την ανακοίνωση της Έκθεσης Διαχείρισης που συνόδευε τον Ισολογισμό του 2010 στο επίσημο site του Χρηματιστηρίου Αθηνών έδινε την εικόνα της πραγματικότητας και άφηνε μια πολύ πικρή γεύση σε όλους όσοι από την εκδοτική πιάτσα και την δημοσιογραφική οικογένεια για πρώτη φορά συνειδητοποιούσαν ότι η πιο εμβληματική από τις εφημερίδες της Μεταπολίτευσης αντιμετώπιζε κρίσιμα προβλήματα ρευστότητας. Τι ανέφερε, όμως, αυτό το μικρό απόσπασμα; «Επιπλέον για την βελτίωση της ρευστότητας και τη συνέχιση της δραστηριότητας της Εταιρείας προτιθέμεθα εντός του 2011, να ενισχύσουμε κεφαλαιακά την Εταιρεία ή να προσφύγουμε σε περαιτέρω δανεισμό ή να αξιοποιήσουμε τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας. Επιπροσθέτως για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα η εταιρεία δικαιούται να εισπράξει ποσό 5.000.000 ευρώ από την έκδοση ομολογιών, του ομολογιακού δανείου που έχει συνάψει με την Τράπεζα Πειραιώς ποσού 25.000.000 ευρώ». Η συνέχεια είναι πάνω κάτω γνωστή. Τα 5 εκατ. ευρώ έγιναν αφορμή να γραφούν και να ξαναγραφούν αιχμηρά σχόλια (αρκετά από αυτά από την ίδια την κα Μάνια Τεγοπούλου) στις παραπολιτικές σελίδες της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» και το ζημιογόνο αποτέλεσμα του 2010 –που ξεπέρασε κάθε όριο- οδήγησε την μετοχή της εισηγμένης εταιρείας σε καθεστώς επιτήρησης στο οποίο παραμένει και σήμερα. Σε αυτό το κλίμα η διοίκηση της Χ.Κ. Τεγόπουλος εμφανίζεται και ενώπιον των εν δυνάμει χρηματοδοτών – δανειστών της διατεθειμένη να συζητήσει και ενδεχομένως να αποδεχθεί ένα σχέδιο οικονομικής εξυγίανσης και επιχειρησιακής αναδιάρθρωσης και ανασυγκρότησης. Το σχέδιο αυτό μπορεί να είχε αρκετές παραλλαγές αλλά στον πυρήνα του είχε ορισμένες απλές και συγκεκριμένες παραδοχές τις οποίες δεν μπορούσε κανείς ούτε να αγνοήσει, ούτε και να παρακάμψει. Καθαρές κουβέντες. Τα σύκα σύκα και η σκάφη σκάφη. Ποιες ήταν, όμως, αυτές οι παραδοχές; Η πρώτη και καίρια από αυτές τις παραδοχές είχε να κάνει με την πληγή του τυπογραφείου, της ιδιόκτητης εκτυπωτικής μονάδας που είναι εγκατεστημένη στο Κορωπί. Η συγκεκριμένη μονάδα που απασχολεί πάνω από το 1/3 του συνόλου του προσωπικού ( 350 σε σύνολο πάνω από 800 εργαζόμενους) βάζει μέσα στην εισηγμένη κατά 10 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η βασική πρόταση για την πλήρη και οριστική αντιμετώπιση της χαίνουσας πληγής ήταν το κλείσιμο του τυπογραφείου και η αξιοποίηση των εγκαταστάσεων (πώληση ή ενοικίαση). Προφανώς, το κλείσιμο του τυπογραφείου θα είχε άμεση συνέπεια να συμπαρασύρει το σύνολο των εργαζομένων σε αυτό… Τραπεζικοί κύκλοι θεωρούσαν και συνεχίζουν να θεωρούν και σήμερα πως το κλείσιμο του τυπογραφείου θα ήταν μια καθοριστική κίνηση που θα επέτρεπε στην ίδια την επιχείρηση να ανασάνει και να μπορέσει να σταθεί ως αξιόπιστος συνομιλητής στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Αλλά, δεν ήταν το τυπογραφείο το μόνο αγκάθι. Η μείωση του προσωπικού στο κτίριο της Μίνωος άρχισε να γίνεται από κάποια στιγμή και πέρα ένα βασικό προαπαιτούμενο για την συνέχεια. Ο τελικός αριθμός δεν θα έπρεπε να ξεπερνά τα 250 με 300 άτομα – δημοσιογράφοι, τεχνικοί και διοικητικό- υποστηρικτικό προσωπικό. Και αυτό γιατί κανείς δεν μπορούσε να βάλει υπογραφή σε ένα σχέδιο εξυγίανσης που αδυνατούσε να βάλει τέρμα στην ζημιογόνο λειτουργία της εταιρείας. «Με 2 εκατ. ευρώ ζημιές το μήνα, καμία λύση δεν μπορούσε να προχωρήσει», λέει υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος με συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις του περασμένου καλοκαιριού. Σήμερα, ακόμη κι αν εκταμιευόταν η πρώτη δόση των 8 εκατ. ευρώ –σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο- θα έφευγε στα δεδουλευμένα… που παραμένουν απλήρωτα. Κώστας Τσαούσης - [Δημοσιευθυηκε στην εφημεριδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ την Κυριακη 13 Νοεμβριου 2011]