Η περίπτωση του καθηγητή Θοδωρή Πελαγίδη

Ποιοι είναι οι ακαδημαϊκοί και οι πολιτικοί συνομιλητές του Ευάγγελου Βενιζέλου.
Του Κώστα Τσαούση.


Τέτοιες μέρες πριν από 5 χρόνια ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος καλείται από τους υπευθύνους ενός ακαδημαϊκού κατά βάση think tank («δεξαμενή σκέψης» στα ελληνικά) να απαντήσει στο κρίσιμο (και τότε και πολύ περισσότερο τώρα) ζήτημα από πού μπορεί να προέλθει μέσα από συνδυαστικές κινήσεις η αύξηση των εσόδων και η μείωση των δαπανών.
Ο κ. Βενιζέλος αφού προειδοποίησε το έτσι και αλλιώς υποψιασμένο ακροατήριο του ότι θα αποφύγει τις κλασσικές γενικολογίες περιορίστηκε να αναπτύξει και να υπερασπίσει 4 συγκεκριμένες προτάσεις που είχαν να κάνουν με τον τρόπο της διαχείρισης των αμυντικών δαπανών, με την συμβολή του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση του ΠΔΕ μέσω ΣΔΙΤ, με παρεμβάσεις στην φορολογία και δη την φορολογία των επιχειρήσεων και την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
Μάλιστα, ειδικά για την αξιοποίηση της περιουσίας ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε τα εξής: «Από την δυναμική αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου μέσω νέων χρηματοοικονομικών σχημάτων που θα επιτρέψουν την μείωση του χρέους, τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του και την αύξηση των περιθωρίων πραγματοποίησης πρωτογενών δαπανών, μπορεί να εξοικονομηθεί σχετικά γρήγορα άλλο 0,5% του ΑΕΠ με δυνατότητα μεγαλύτερης εξοικονόμησης, εφόσον για τόκους μόνον δαπανάται το 18% του προϋπολογισμού και το 6% περίπου του ΑΕΠ».
Μην ξεχνιόμαστε αυτά το 2005. Πάντως, αυτή η τοποθέτηση του, μεταξύ άλλων, έχει την δική της ξεχωριστή σημασία καθώς ως νέος υπουργός Οικονομικών και πολιτικός προϊστάμενος της διαχειριστικής αρχής του δημόσιου χαρτοφυλακίου θα κληθεί να εφαρμόσει τις ιδέες του ή ακόμη καλύτερα ώριμες, εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές για την ακίνητη περιουσία. Επιπλέον, έχει αξία και το ποιος είχε την πρωτοβουλία να καλέσει τον κ. Βενιζέλο στην συγκεκριμένη εκδήλωση. Και αυτό, πιστέψτε με, όχι μόνον για ιστορικούς λόγους αλλά και για τα πρόσωπα που θα περιβάλλουν την προσπάθεια του να ανταποκριθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στα καθήκοντα που δέχθηκε να αναλάβει την περασμένη ακριβώς εβδομάδα.
Οικοδεσπότης της ημερίδας ήταν το Κέντρο Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων – άγνωστο ενδεχομένως στο πλατύ κοινό αλλά με ιδιαίτερη απήχηση στον ακαδημαϊκό χώρο ή και τον χώρο των εκδόσεων- στο οποίο επιστημονικός διευθυντής είναι ένας στρατευμένος φίλος και συνεργάτης του κ. Βενιζέλου, ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης.
Ο 46χρονος καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά που απέχει χιλιόμετρα από τη συνηθισμένη φιγούρα του μέλους ΔΕΠ του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου είναι πάνω απ΄όλα ένας μάχιμός διανοούμενος που δεν μασάει τα λόγια του και υπερασπίζεται πάση θυσία τις ιδέες του που σε καμιά περίπτωση δεν ταυτίζονται με τις διαδρομές του κομματικού ΠΑΣΟΚ. Πρόσφατα μόλις με αφορμή την εκπόνηση μελέτης στην οποία συμμετείχε και ο ίδιος για τη Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ) δήλωσε πως η χώρα χρειάζεται ένα δραστικό «άνοιγμα» των κομμάτων στην κοινωνία που θα φέρει νέους ανθρώπους στο προσκήνιο – ανάλογο εκείνο που υπερασπίζεται χρόνια τώρα για τα «κλειστά επαγγέλματα» και τις κάθε λογής συντεχνίες που δημιουργούν ή συντηρούν εμπόδια επί εμποδίων για την απελευθέρωση της οικονομικής δραστηριότητας και την παραγωγική ανάπτυξη.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων ούτε το Κέντρο Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων μπορεί να λογισθεί ως ο βενιζελικός ΟΠΕΚ ( το άλλοτε κραταιό think tank επιρροής Κώστα Σημίτη), ούτε πολύ περισσότερο ο κ. Πελαγίδης ως πολιτικός ακόλουθος του νέου υπουργού Οικονομικών. Παρόλα αυτά, όταν χρειάσθηκε το 2007 αλλά και τώρα ο κ. Πελαγίδης δηλώνει παρών δίχως δεύτερη κουβέντα. Για παράδειγμα, στην σύγκρουση του 2007 για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ ο καθηγητής μαζί με αρκετούς συναδέλφους του από το Πανεπιστήμιο του Πειραιά – όπως ο Κώστας Χλωμούδης, ο Σωτήρης Θεοδωρόπουλος, ο Νίκος Απέργης, ο Τάσος Τσελεπίδης- πρωτοστάτησε στη συλλογή υπογραφών υπέρ της υποψηφιότητας Βενιζέλου. Εκείνο το κείμενο –που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στα κομματικά επιτελεία- συνοδεύτηκε από τις υπογραφές πάνω από 60 πανεπιστημιακούς όλων των βαθμίδων.
Αν και από την σύγκρουση του 2007 έχει παρέλθει αρκετός καιρός, εν τούτοις η διαθεσιμότητα της ακαδημαϊκής δεξαμενής είναι δεδομένη καθώς η αναφορά στο πρόσωπο Βενιζέλος παραμένει ισχυρή. Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούσε και λειτουργεί και ο Θοδωρής Πελαγίδης – ακόμη και σήμερα που όπως όλα δείχνουν θα σταθεί δίπλα στον νέο υπουργό Οικονομικών σε δύσκολες και κρίσιμες αποστολές στην Ελλάδα και κυρίως στο εξωτερικό, στο αγριεμένο περιβάλλον των εταίρων μας.
Με άλλα λόγια, ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν έχει και δεν επιδιώκει να αποκτήσει μηχανισμό με την κλασσική κομματική έννοια του όρου καθώς ούτε θέλησε, ούτε επεχείρησε να ακολουθήσει τα βήματα του Ακη Τζοχατζόπουλου και να διαχειρίζεται τον πόνο ή και τα ρουσφέτια των κομματικών οπαδών του…
Αντίθετα, έχει και επιδιώκει να έχει σταθερούς φίλους και συνεργάτες όπως ο Θοδωρής Πελαγίδης αλλά και τα 4 μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ που είναι οι μόνιμοι και σταθεροί συνομιλητές του. Ο προερχόμενος από την Κοζάνη νέος υφυπουργός Εσωτερικών Πάρις Κουκουλόπουλος , οι βουλευτές Τόνια Αντωνίου και Νίκος Σαλαγιάννης και ο βενιαμίν της παρέας, ο 32χρονος πολιτικός μηχανικός από την Κρήτη Νίκος Ανδρουλάκης.

* Κείμενο που δημιοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ την Κυριακή 26 Ιουνίου 2011.

Ο νεος υπουργος Επικρατειας

ΗΛΙΑΣ ΜΟΣΙΑΛΟΣ
Το "φαρμακο" για τις επικοινωνιακές ασθένειες της κυβέρνησης




Παραφράζοντας την λαϊκή παροιμία θα λέγαμε: Mια του Μόσιαλου, δυο του Μόσιαλου, τρίτη και υπουργός! Το 2009 όταν ο σημερινός πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου τοποθετούσε στην τιμητική αλλά και εκλόγιμη 4 θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας τον καθηγητή του LSE και ειδήμονα περί των οικονομικών των συστημάτων υγείας κ. Ηλία Μόσιαλο, οι περισσότεροι θαμώνες της Ιπποκράτους –στα κεντρικά γραφεία του Πασόκ- στοιχημάτιζαν ότι η θέση του υπουργού Υγείας ή του επικεφαλής ενός νέου υπερ - υπουργείου για τις Κοινωνικές Υποθέσεις (υγεία- συντάξεις- προγράμματα συνοχής και αλληλεγγύης) είχε ήδη καπαρωθεί…
Οι όποιες προσδοκίες διαψεύστηκαν με την ανακοίνωση της σύνθεσης της πρώτης κυβέρνησης Παπανδρέου και ο κ. Μόσιαλος συνέχισε τις συνήθεις δραστηριότητες του, μοιράζοντας το χρόνο του ανάμεσα στο Λονδίνο και την Αθήνα, παραμένοντας με δική του πρωτοβουλία σε διακριτική απόσταση από πρόσωπα και πράγματα. Μάλιστα, την πρώτη περίοδο της εγκατάστασης του κ. Παπανδρέου στο Μέγαρο Μαξίμου ο κ. Μόσιαλος γίνεται αποδέκτης ενός προβληματισμού για το ενδεχόμενο μετάβασης του στις Βρυξέλλες προκειμένου να αναλάβει καθήκοντα Επιτρόπου (θέση στην οποία βρέθηκε η κα Μαρία Δαμανάκη), ενώ αρχίζει να ζει σε καθεστώς «χρυσής εφεδρείας» διατηρώντας με όρους Παπανδρέου και πληθωρικής χρήσης των νέων τεχνολογιών και μέσων την επικοινωνία μαζί του. Από τις αρχές του 2010 ο κ. Μόσιαλος αναλαμβάνει την προεδρία του κομματικού think tank ΙΣΤΑΜΕ Ανδρέας Παπανδρέου και καθίσταται συνομιλητές βασικών υπουργών όπως ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοίδης και ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος. Μάλιστα, ο κ. Χρυσοχοϊδης είναι βασικός ομιλητής σε σημαντικές εκδηλώσεις του Ινστιτούτου αλλά παρόλα αυτά στον ανασχηματισμό του 2010 μένει και πάλι απ΄εξω…
Τότε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής ο πρωθυπουργός θέλει να περιλάβει τον κ. Μόσιαλο στο σχήμα της νέας κυβέρνησης αλλά θέση που να καλύπτει τα ενδιαφέροντα του καθηγητή του LSE αλλά και να εξασφαλίζει τα προσδοκόμενα του κυβερνητικού έργου δεν βρίσκεται. Έτσι, το δρομολόγιο ανάμεσα στο Λονδίνο και την Αθήνα συνεχίζεται με μόνο διαφοροποιητικό στοιχείο την εντονότερη δραστηριοποίηση του κομματικού think tank και των ανοικτών δημόσιων εκδηλώσεων του με ακροατήρια του πάλαι ποτε εκσυγχρονιστικού ρεύματος.
Την Τρίτη φορά η ευκαιρία δόθηκε και ο κ. Μόσιαλος –πνευματικό τέκνο του αείμνηστου Μιχάλη Παπαγιαννάκη και σταθερός φίλος του Αλέκου Παπαδόπουλου- γίνεται (δίχως να αναγκασθεί να προσχωρήσει στην διλοχία των «κηπουρών») υπουργός Επικρατείας με κύρια αποστολή το μέτωπο της διεθνούς κοινής γνώμης.

Ο ακαδημαϊκός δάσκαλος με την διεθνή αναγνώριση

Ένας προσεκτικός αναγνώστης του βιογραφικού του νέου υπουργού Επικρατείας και κυβερνητικού εκπροσώπου θα εντόπιζε σε αυτό ένα στοιχείο με ξεχωριστή σημασία. Ο Ηλίας Μόσιαλος στο περίφημο London School of Economics (LSE) κατέχει μια έδρα με ονοματεπώνυμο. Την έδρα Brian Abel-Smith για τις Πολιτικές Υγείας.
Και αυτό γιατί ο Abel-Smith δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο για το σημερινό υπουργό αλλά αντίθετα ήταν ο μικρός του ευεργέτης, το πρόσωπο-κλειδί για την εκκίνηση και την εξέλιξη της ακαδημαϊκής σταδιοδρομίας του. Με λίγα λόγια, ήταν εκείνος που τον ξεχώρισε από το πλήθος των υποψηφίων προς μεταπτυχιακό φοιτητών του LSE και του έδωσε την ευκαιρία να εκπονήσει δίπλα του την διδακτορική του εργασία.
Αλλά, ο μαθητής όχι μόνο δεν πρόδωσε την εμπιστοσύνη του δασκάλου και μέντορα αλλά προσπάθησε και μάλιστα με επιτυχία να αποδείξει ότι τα αποτελέσματα της ακαδημαϊκής εργασίας και έρευνας στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης αγοράς μπορεί να συγκροτούν μια κερδοφόρα δραστηριότητα.
Για παράδειγμα, το 1996 ο Ηλίας Μόσιαλος ίδρυσε το LSE Health, το οποίο σήμερα είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο του LSE που έχει την δυνατότητα από τα ίδια κεφάλαια του να χρηματοδοτεί προγράμματα και υποτροφίες, την ίδια στιγμή που το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του προέρχεται από την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις στα πέρατα του κόσμου. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο κ. Μόσιαλος επέτυχε να εδραιώσει την διεθνή του παρουσία – σήμερα είναι συν-διευθυντής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Συστημάτων και Πολιτικών Υγείας, ένα σημαντικό ερευνητικό κέντρο ανάλυσης μεταρρυθμίσεων συστημάτων υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, και των κυβερνήσεων του Βελγίου, της Φιλανδίας, της Νορβηγίας, της Σλοβενίας, της Ισπανίας, και της Σουηδίας- αλλά και ένας απαραίτητος και αναγκαίος συνομιλητής κυβερνήσεων και πολιτικών με μεγάλη ατζέντα επαφών, γνωριμιών και σχέσεων. Άλλωστε, ένας αρκετά μεγάλος αριθμός πρώην φοιτητών του κ. Μόσιαλου έχουν αξιοποιηθεί σε κρίσιμα πόστα στις χώρες καταγωγής τους.

Ο "Ρηγάς" που έγινε συνεπής σοσιαλδημοκράτης



Επιπλέον, η ενασχόληση με αυτά τα αντικείμενα έδωσαν την ευκαιρία στον νέο υπουργό Επικρατείας να γνωρίζει εκ των έσω τι σημαίνει διαμόρφωση και διαχείριση budget (από μια πανεπιστημιακή σχολή μέχρι ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας και ένα κρατικό προϋπολογισμό) αλλά και εκπόνηση και εφαρμογή Στρατηγικών Σχεδίων με ξεκάθαρους στόχους και προσδοκίες. Η δυνατότητα του αυτή φαίνεται πως ήταν εκείνο το στοιχείο που τον «έδεσε» με τον Αλέκο Παπαδόπουλο με τον οποίο συνεργάστηκαν τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000 όταν ο Ηπειρώτης πολιτικός με την καθολική αναγνώριση για το ήθος και την αποτελεσματικότητα του ανέλαβε το υπουργείο Υγείας. Οι δυο άνδρες διατηρούν όχι μόνο επαφή αλλά και μια στέρεα προσωπική και πολιτική φιλία. Μια προσωπική και πολιτική φιλία ανάμεσα σε δυο μετριοπαθείς του πολιτικού φάσματος, ο ένας από το Κέντρο και ο άλλος από την (ανανεωτική) Αριστερά.
Ο σημερινός υπουργός Επικρατείας – που έγινε βουλευτής μόλις το 2009 με τη σημαία του Πασοκ- είναι ένα από τα πνευματικά παιδιά του αείμνηστου Μιχάλη Παπαγιαννάκη προερχόμενος από την ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος. Μάλιστα, στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ΄80 ο προερχόμενος από τα Τρίκαλα φοιτητής της Ιατρικής ήταν από τα προβεβλημένα στελέχη της λεγόμενης αριστερής τάσης της νεολαίας του ΚΚΕ εσωτερικού. Μετά την εγκατάσταση του στο Λονδίνο και την εμπλοκή του σε νέα επιστημονικά και ακαδημαϊκά πεδία ο κ. Μόσιαλος μετεξελίχθηκε με συνέπεια σε έναν κλασσικό σοσιαλδημοκράτη – πιο κλασσικός δεν γίνεται όπως λένε και οι φίλοι του.
Ο κ. Μόσιαλος –παρθένος στο ζώδιο που θα σβήσει τα 51 κεράκια στην τούρτα του τον ερχόμενο Σεπτέμβριο- είναι παντρεμένος με την παλιά του συντρόφισσα από το «Ρήγα», την Λίλη Χουλιαράκη (σήμερα επίκουρη καθηγήτρια στο LSE με αντικείμενο τα media) και το ζευγάρι έχει μια κόρη που υπεραγαπούν.